Geschreven voor en gepubliceerd in de Nieuwe Mensa Berichten januari 2021.
Toen ik op internet zocht naar boeken trok de titel Leven met intensiteit mijn aandacht. Het boek is geschreven onder redactie van Susan Daniels en Michael M. Piechowski en heeft als subtitel Over begrip voor de sensitiviteit, prikkelbaarheid en emotionele ontwikkeling van begaafde kinderen, adolescenten en volwassenen. De oorspronkelijke titel is Living with Intensity: Understanding the Sensitivity, Excitability and the Emotional Development of Gifted Children, Adolescents and Adults. In 2019 is het boek door Gay P. Vos vanuit het Engels in het Nederlands vertaald. Het boek is ingedeeld in vier delen en heeft 15 hoofdstukken. De hoofdstukken zijn geschreven door diverse auteurs. Achterin het boek staan onder meer twee vragenlijsten over hyperprikkelbaarheid en een twintig bladzijden lange bibliografie.
Het boek is gebaseerd op de theorie van de Poolse psycholoog en psychiater Kazimierz Dąbrowski (1902-1980). Volgens hem is hoogbegaafdheid een eigenschap die de gehele persoonlijkheid omvat en niet alleen betrekking heeft op een hoog IQ. Hij beschrijft hoogbegaafdheid als een verhoogde intensiteit en hyperprikkelbaarheid op psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, verbeeldend en emotioneel gebied.
Het eerste deel gaat over de theorie van positieve desintegratie van Dąbrowski. Hij zag in de intensiteit en sensitiviteit van begaafde jongeren niet alleen de kracht die kan leiden tot overstimulatie, conflicten en pijn, maar ook een ontwikkelingspotentieel om vanuit desintegratie tot een hogere persoonlijke ontwikkeling te komen. Dit ontwikkelingsniveau wordt volgens Dąbrowski bepaald door individuele vaardigheden en talenten, de emotionele ontwikkeling, hyperprikkelbaarheden (overexcitability) en de zelfredzaamheid. De hyperprikkelbaarheden (psychomotorisch, zintuiglijk, intellectueel, verbeeldend en emotioneel) komen in het eerste hoofdstuk en in deel twee van het boek uitgebreid aan bod.
Persoonlijke groei is volgens Dąbrowski niet leeftijdsgebonden en gaat levenslang door. Hij onderscheidt vijf ontwikkelingsniveaus, die in hoofdstuk 2 worden beschreven en die zijn ingedeeld naar de mate van ontwikkeling en complexiteit, van unilevel naar multilevel. Niveau 1 en 2 vallen onder het unilevel proces. Er is weinig tot geen persoonlijke ontwikkeling, nauwelijks introspectie en weinig innerlijke spanning. Niveau 3 t/m 5 vallen onder het multilevel proces, waarbij sprake is van een complexere ontwikkeling. Op niveau 3 komt het proces van innerlijke transformatie op gang en is er meer spanning. Niveau 4 kenmerkt zich door gemotiveerd handelen en zelfactualisatie. Niveau 5 is het hoogste ontwikkelingsniveau met veel zelfkennis, een intens bewustzijn en innerlijke rust.
Deel twee omvat 7 hoofdstukken die dieper ingaan op de verschillende vormen van intensiteit en de praktische gevolgen daarvan. De vijf hyperprikkelbaarheden worden met veel voorbeelden uit de praktijk beschreven. Het derde deel gaat over de volwassen begaafde en hoe deze zich verder ontwikkelt. Positieve en negatieve aspecten worden beschreven aan de hand van verschillende individuele verhalen. Het vierde en laatste deel behandelt onderzoek en toepassing van de theorie van Dąbrowski.
Leven met intensiteit is een dik boek (433 blz.) met veel voorbeelden en aandacht voor het anders zijn van de hoogbegaafde, wat kan helpen hoogbegaafdheid te herkennen en daarop een bredere blik te krijgen.
Leven met intensiteit.
Over begrip voor de sensitiviteit, prikkelbaarheid en emotionele ontwikkeling van begaafde kinderen, adolescenten en volwassenen.
Onder redactie van Susan Daniels en Michael M. Piechowski.
In 2019 in het Nederlands vertaald door Gay P. Vos.
Novilo 2019.
Nieuwe Mensa berichten 01/2021.
[related_posts_by_tax]